NGƯỜI BẠN TRIỆU PHÚ kể về cách hành xử của một anh nhà nghèo bỗng nhiên một ngày nọ trở nên giàu xụ nhờ trúng độc đắc. Lúc đầu, anh ta phải giả vờ như không có chuyện gì xảy ra để tránh những con mắt dò xét, trong khi hàng xóm thì đồn đãi... Khi báo đăng ảnh "nhà tân triệu phú" trong mục tin vặt, thì mọi chuyện vỡ lẽ. Câu chuyện mang vẻ hài hước, châm biếm nhẹ nhàng này thể hiện một sự căng thẳng giữa sự hiếu kỳ ( tò mò) với đời sống riêng tư cá nhân. Đó cũng là mối căng thẳng của sự tiết chế khi anh nọ đứng giữa ranh giới của sự nghèo khổ và giàu có. Truyện còn cho thấy, sự quan tâm quá mức và không phù hợp sẽ khiến con người ta sợ hãi, phòng thủ...

Truyện ngắn trên có thể xem như chủ đề chính của cả tập truyện. Bởi sau đó, ta cũng bắt gặp những nhân vật mang dáng dấp của nhà kinh doanh, dân áp phe hoặc những người có cái nhìn sành sỏi về kinh tế  thời cuộc, nhất là cách họ biến những thứ tưởng như vô giá trị trở thành tiền bạc - một cách đầu cơ làm giàu của giới trung lưu trong thời buổi đó (những năm 1960-70).

Nhà văn Sơn Nam thể hiện là ngòi bút tinh tế trong việc phát hiện những lắc léo dù là nhỏ nhất của tâm lý nhân vật. ông cũng "đánh" vào thói háo dánh của một vài đối tượng mà có lẽ ông rất am hiểu. Chúng ta thấy bóng dáng của một anh nhà báo luôn thấp thoáng trong các truyện ngắn. Có lẽ đó là một sự hóa thân của chính bản thân ông.

Minh Khai trân trọng giới thiệu