John Le Carré kể một câu chuyện hết sức phức tạp, đan cài tinh tế song có hai khối nổi bật: một chủ ngân hàng tư nhân, một nữ luật sư cứng rắn thế gia vọng tộc - cả một giới tinh hoa Âu châu và Anh quốc hiện thân ở đó, đứng về phía một kẻ đào tẩu tị nạn để đối đầu với tinh hoa của giới tình báo Đức - Anh - Mỹ và cảnh sát nhằm bênh vực quyền cư trú cho kẻ đào tẩu kia mà họ nhận thấy là vô tội, là một nạn nhân đáng thương của lịch sử.

“Lịch sử không dừng lại để thở...” - như lời nhân vật tình báo Đức Günther Bachman - và từ những nẻo khác nhau, lịch sử thời Chiến tranh Lạnh đuổi theo sát gót kẻ đào tẩu đồng thời đột ngột hiện về phả hơi tăm tối vào mặt nhà ngân hàng lịch lãm, khiến cả hai rơi vào kính ngắm của giới điệp viên quốc tế, khiến luật hiến pháp phải đối đầu với luật của thế giới ngầm, dẫu là thế giới ngầm của các hoạt động an ninh.

Và, dĩ nhiên, một tiểu thuyết gián điệp phải đầy những tay gián điệp. Cuộc đối đầu này là trên lãnh địa của xã hội dân sự: chống rửa tiền, chống tài trợ cho khủng bố qua đường quyên góp từ thiện, v.v… Một hội nghị tình báo Đức-Mỹ-Anh, chiếm gần trọn một chương, sẽ cho thấy một chân dung gây sửng sốt của thế giới hiện đại sau vụ 11/9, một bức tranh mập mờ ảm đạm về các quan hệ quyền lực quốc tế, sự mỏng manh của tính nhân văn đồng thời là những trò hai mặt với nó, và sâu xa hơn là những nỗ lực định nghĩa lại hoạt động điệp báo trong một thế giới mới mẻ đến mức cả những tay dày dạn nhất cũng chưa thể thích ứng.

Dù sao thì cũng phải có ai đó nhận ra, như điệp viên Günther Bachman và mấy đồng đội của anh. Bachman muốn truy tìm mạng lưới của khủng bố không phải để tiêu diệt mà trước hết để kiểm soát chúng, dùng những ưu thế quyền lợi mà xã hội dân sự đã tạo ra để hướng chúng đến chỗ vô hại, ép chúng đi đến chỗ tự nguyện hợp tác - một chiến lược, như lời anh ta nói, đã từng thành công và tin rằng sẽ thành công. Nhưng lịch sử vẫn còn chưa buông tha cả anh nữa.

Minh Khai trân trọng giới thiệu.