Milarepa là một trong những đạo sư tâm linh nổi tiếng nhất của mọi thời. Ngài không những là một nhà lãnh đạo kiệt xuất của dòng phái Kagyu, mà cũng là một đạo sư rất quan trọng đối với mọi trường phái của Phật giáo Tây Tạng. Ngài là một ngôi sao của Phật giáo sơ thời Tây Tạng, và là một ngôi sao sáng chói của Thiền, soi sáng con đường Phật pháp ngày nay. Chắc chắn ngài không phải là một người hoang tưởng bỏ xã hội và ẩn tu nơi thâm sơn cùng cốc. Thật ra, ngài là một người phiêu lưu đã đạt đến chót đỉnh của ngọn núi cao với một cái nhìn toàn cuộc về sanh tử. Ngài là một chiến sĩ đích thực đã thành công trong việc chiến thắng kẻ thù thật sự, như thế trở thành một người cứu độ cho chúng sanh.

Ngài là người có ba năng lực. Thân ngài là thân của Vajrapani (Bồ tát Kim Cương Thủ), ngữ của ngài là ngữ của Manjusri (Bồ tát Văn Thù Sư Lợi), và sự lắng nghe của ngài là sự lắng nghe của Avalokitesvara (Bồ tát Quán Thế Âm). Milarepa là một con người khỏe mạnh, đầy sức sống với một sự kiên định bất thối chuyển trong cuộc tìm kiếm giải thoát. Ngữ của ngài đẹp đẽ và có thể diễn đạt bất cứ sự gì thành bài ca ứng khẩu, với ngôn ngữ đó ngài đã thể hiện tinh túy của Phật pháp theo những cách có thể hiểu cho tất cả mọi loại người nghe. Sự lắng nghe của ngài thông thấu như của Quán Thế Âm - vị Bồ tát Đại bi mà người Tây Tạng gọi là Chenrezi, người nghe thấu tiếng nói của tất cả chúng sanh.

Người bình dân Tây Tạng có câu nói, “Trong rừng khỉ và vượn là nhanh nhẹn nhất. Trong trang trại, bò và cừu là đần độn nhất. Trong núi cao Milarepa là người thiện xảo nhất trong thiền định.” Như tôi đã nói, Milarepa là một thiền giả rất nổi tiếng ở Tây Tạng, và có lẽ là người được biết đến nhiều nhất ở phần còn lại của thế giới. Khi bổn sư của ngài là Marpa Lotsawa đến Ấn Độ để học với Naropa, Naropa đã nói với Marpa: “Con cần biết rằng trong tương lai con sẽ có một đệ tử còn vượt trội hơn cả thầy của con. Con thì lớn hơn cha, và cháu sẽ còn lớn hơn cả hai chúng ta.” Rồi ngài chắp hai tay trước ngực, đảnh lễ về hướng Tây Tạng, và chúc tụng vị thiền giả tương lai với bài kệ:

Xin đảnh lễ vị Phật kia

Có tên “Milarepa sung sướng lắng nghe”,

Sáng như mặt trời trên các đỉnh tuyết

Trong sự tối tăm của Xứ Tuyết.

Milarepa đã hát nhiều bài ca trong suốt cuộc đời ngài. Người ta nói rằng phần nhiều chúng đã bị những dakini lấy mất. Hình như Milarepa cũng là một vị thầy được cả loài phi nhân quý chuộng!

Minh Khai trân trọng giới thiệu