Trên con đường tiến hóa của con người, ở giai đoạn nào đó trong tương lai, toàn bộ loài người có thể đạt được chứng ngộ không? Ngày nay, con người đang ở đâu trên con đường tiến hóa?

Với con người thì quá trình tiến hóa tự nhiên, tự động là kết thúc rồi. Con người là sản phẩm cuối cùng của sự tiến hóa vô thức. Với con người thì sự tiến hóa có ý thức bắt đầu. Có nhiều vấn đề cần phải xem xét.

Đầu tiên, sự tiến hóa vô thức là máy móc và tự nhiên. Nó tự xảy ra. Thông qua dạng tiến hóa này mà ý thức phát triển. Nhưng ở thời điểm ý thức ra đời thì sự tiến hóa vô thức dừng lại, bởi vì mục đích của nó đã được hoàn thành. Sự tiến hóa vô thức chỉ được cần đến cho tới khi ý thức ra đời. Con người đã trở nên ý thức. Theo một cách nào đó thì con người đã vượt lên tạo hóa. Bây giờ tạo hóa không thể thực hiện bất cứ điều gì; sản phẩm cuối cùng có thể thông qua sự tiến hóa tự nhiên đã ra đời. Bây giờ con người trở nên tự do để quyết định có tiến hóa hay không tiến hóa.

Thứ hai, sự tiến hóa vô thức mang tính tập thể, nhưng thời điểm mà sự tiến hóa trở thành ý thức, nó trở nên có tính cá nhân. Không có sự tiến hóa tập thể, tự động nào tiến xa hơn con người. Từ đây sự tiến hóa trở thành một quá trình cá nhân. Ý thức tạo ra tính cá nhân. Trước khi ý thức phát triển, không có tính cá nhân nào. Chỉ có những loài tồn tại, mà không có tính cá nhân.

Minh Khai trân trọng giới thiệu.