IVANHOE là tiểu thuyết nổi tiếng nhất của Walter Scott (1771-1832). Tác giả đã dựa vào một bi kịch cũ, ít giá trị, là Runnamede của Logan, nhưng thay hẳn cốt truyện và lồng vào một chủ đề mới. Câu chuyện xảy ra vào khoảng thế kỷ 12, dưới triều đại vua Richard đệ nhất, tóm tắt, như sau: Cedric là một hào trưởng, dòng dõi quý tộc Saxon nước Anh. Ông rất căm thù quân xâm lược Norman, và mưu đồ khôi phục đất nước. Ông có người con trai là Ivanhoe theo Richard đệ nhất dự cuộc Thập tự chinh ở Palestine. Tuy vua Richard thuộc dòng dõi Norman, nhưng là người công bằng và yêu nước. Từ Palestine, Richard và Ivanhoe bí mật về nước, cải trang dự hội võ, đánh thắng bọn hiệp sĩ, tay chân của hoàng tử John. John là em trai Richard, đang cầm quyền nhiếp chính, nhưng phản bội anh và thông đồng với ngoại quốc hại Richard, mưu việc chiếm ngôi. Ivanhoe bị thương nặng, được Rebecca, một thiếu nữ đẹp, con một người Do Thái giàu có là Isaac cứu chữa. Sau đó, bọn tay chân của John bắt cóc Cedric, Isaac và Rebecca để cưỡng bức nàng và bắt cả bọn nộp tiền chuộc. Ivanhoe với người yêu là Rowena cũng bị bắt. Tất cả bị giam vào một lâu đài kiên cố. Ở ngoài, Richard cùng những lục lâm người Saxon, vì lòng yêu nước và yêu chuộng công lý, tổ chức công phá lâu đài để giải phóng họ. Nhưng Rebecca bị một tên hiệp sĩ Norman là De Bois-Guilbert phá vòng vây mang nhốt tại một tu viện. Việc tiết lộ, tên giáo trưởng buộc tội nàng có tà thuật mê hoặc giáo sĩ, định bắt thiêu sống trên giàn lửa. Mặc dầu đang ốm, Ivanhoe cũng hy sinh thân mình để chiến đấu cứu Rebecca. De Bois-Guilbert chết một cách kỳ lạ, Rebecca thoát nạn và bè đảng phản quốc của John bị tiêu diệt.

“...Các hiệp sĩ lục tục đi vào hai đầu bãi từng hàng dài, rồi tự động xếp thành hai hàng ngang, mặt đối mặt. Người thủ lĩnh này còn phải lo sắp đặt hàng ngũ của phe mình phân phối người nào vào chỗ nấy đầy đủ.

Kể trông cảnh tượng thì cũng thích mắt, nhưng đồng thời cũng thật đáng sợ: một trăm đấu sĩ dũng cảm hiên ngang ngồi trên lưng ngựa, vũ khí tua tủa, sửa soạn đầy đủ, sẵn sàng lao vào một cuộc chiến đấu khủng khiếp. Họ ngồi ưỡn ngực trên lưng ngựa chiến, vững vàng như những chiếc cột sắt, người cũng như ngựa sốt ruột chờ đợi hiệu lệnh xung trận. Những con tuấn mã này đang vừa hí vang, vừa gõ móng cồm cộp xuống mặt đất tỏ ý cực kỳ nóng nảy. Mọi hiệp sĩ đều đã cầm chĩa mũi thương lên trời, mũi nhọn sáng quắc dưới ánh nắng, những lá cờ đính ở ngọn thương bay lất phất phía trên những ngù lông đính trên chỏm mũ sắt...”

Minh Khai trân trọng giới thiệu